حسین بن محمد اشعری به نقل از پیرمردی به نام عبدالله زرین حکایت کند:
در مدتی که ساکن مدینهی منوره بودم، هر روز نزدیک ظهر حضرت جوادالأئمه
علیهالسلام را میدیدم که وارد مسجد النبی میشد و مقداری در صحن مسجد
مینشست؛ و سپس قبر مطهر جدش، حضرت رسول و نیز قبر شریف مادرش، فاطمهی
زهرا علیهاالسلام را زیارت مینمود و نماز به جای میآورد.
روزی به فکر افتادم که مقداری خاک از جای پای مبارک آن حضرت را - جهت تبرک - بردارم.
پس به همین منظور - بدون این که چیزی به کسی اظهار کنم - فردای آن روز در
انتظار ورود حضرت نشستم؛ ولی بر خلاف هر روز، مشاهده کردم که این بار سواره
آمد تا جای پائی بر زمین نباشد و چون خواست از مرکب خویش فرود آید، بر
سنگی که جلوی مسجد بود قدم نهاد.
و چندین روز به همین منوال و کیفیت گذشت و من به هدف خود نرسیدم، تا آن که
با خود گفتم: هر کجا حضرت، کفش خود را درآورد، از زیر کفش وی چند ریگ یا
مقداری خاک برمیدارم.
فردای آن روز متوجه شدم که امام علیهالسلام با کفش وارد صحن مسجد شد؛ و مدتی نیز به همین منوال سپری شد.
این بار با خود گفتم: میروم جلوی آن حمامی که حضرت داخل آن میشود؛ و آن جا به مقصود خود خواهم رسید.
پس از سؤال و جستجو از این که امام جواد علیهالسلام به کدام حمام میرود؟
در جواب گفتند: حمامی در کنار قبرستان بقیع است، که مال یکی از فرزندان طلحه میباشد.
لذا آن روزی که بنا بود حضرت به حمام برود، من نیز رفتم و کنار صاحب حمام
نشستم و با وی مشغول صحبت شدم، در حالتی که منتظر قدوم مبارک حضرت
جوادالأئمه علیهالسلام بودم.
صاحب حمام گفت: چرا این جا نشستهای؟
اگر میخواهی حمام بروی، بلند شو برو؛ چون اگر فرزند امام رضا علیهالسلام بیاید، دیگر نمیتوانی حمام بروی.
در بین صحبتها بودیم که ناگاه متوجه شدیم، حضرت وارد شد و سه نفر نیز همراه وی بودند.
چون خواست از الاغ و مرکب خویش پیاده شود، آن سه نفر قطعه حصیری زیر قدوم مبارکش انداختند تا آن حضرت روی زمین قرار نگیرد.
به حمامی گفتم: چرا چنین کرد و حصیر زیر پایش انداختند؟!
صاحب حمام گفت: به خدا قسم، تا به حال چنین ندیده بودم و این اولین روزی بود که برای حضرت حصیر پهن شد.
در این هنگام، با خود گفتم: من موجب این همه زحمت برای حضرت شدهام؛ و از تصمیم خود بازگشتم.
پس چون نزدیک ظهر شد، دیدم امام علیهالسلام همانند روزهای اول وارد صحن
مسجد شد و پس از اندکی نشستن مرقد مطهر جدش، رسول اکرم و مادرش، فاطمهی
زهرا علیهاالسلام را زیارت نمود؛ و سپس در جایگاه همیشگی نماز خود را به
جای آورد و از مسجد خارج گردید. [1] .
پی نوشت ها:
[1] اصول کافی: ج 1، ص 493، ح 2، إثبات الهداة: ج 3، ص 331، ح 6.
منبع: چهل داستان و چهل حدیث از امام محمد جواد؛ مؤلف: عبدالله صالحی؛ نشر مهدی یار.
حافظ ابونعیم - یکی از علماء اهل سنت - در کتاب خود به نام حلیة الأولیاء آورده است:
شخصی به نام ابویزید بسطامی حکایت قابل توجهی را از سرگذشت خود با کودکی خردسال نقل کرده است:
روزی از شهر بسطام جهت زیارت خانهی خدا حرکت کردم؛ چون به یکی از روستاهای
شهر دمشق رسیدم، تپهی خاکی را دیدم که کودکی حدودا چهار ساله روی آن بازی
مینمود.
وقتی نزدیک او رسیدم، خواستم به او سلام کنم، با خود گفتم: این بچه است و
هنوز به تکلیف الهی نرسیده، اگر به او سلام کنم، جواب نمیداند؛ و اگر سلام
نکنم حقی را ضایع [1] کردهام.
و بالاخره بر او سلام کردم و آن کودک نگاهی بر من انداخت و اظهار داشت:
قسم به آن کسی آسمان را برافراشت و زمین را گسترانید، چنانچه جواب سلام را واجب نگردانیده بود، جواب نمیگفتم.
چون که مرا به جهت کمی سن و سال نزد خود کوچک و حقیر دانستی؛ ولیکن جوابت
را میدهم: «علیک السلام و رحمة الله و برکاته و تحیاته و رضوانه».
و سپس افزود: هرگاه تحفه و تحیتی برایتان هدیه کردند، سعی نمائید که به بهترین وجه آن را پاسخ دهید.
با شنیدن چنین سخنانی، فهمیدم که او شخصیتی والا و بلند مرتبه است و من اشتباه فکر کردهام.
در همین لحظه، فرمود: ای ابویزید! برای چه از دیار خود بسطام به شهر شام آمدهای؟
گفتم: ای سرورم! قصد زیارت کعبهی الهی را دارم.
پس آن کودک از جای خود برخاست و اظهار داشت: آیا وضو داری؟
گفتم: خیر.
فرمود: همراه من بیا، ده قدم که راه رفتیم، به نهری بزرگتر از فرات رسیدیم
و او نشست و وضوئی با رعایت تمام آداب و مستحبات گرفت و من نیز وضو گرفتم.
در همین اثناء، قافلهای عبور میکرد از شخصی پرسیدم: این نهر کدام نهر است، و چه نام دارد؟
گفت: رود جیحون است.
بعد از آن، کودک فرمود: حرکت کن تا برویم، چون بیست قدم
راه پیمودیم، به نهری بزرگتر از نهر قبلی رسیدیم.
و چون کنار آن نهر آمدیم، فرمود: بنشین، و من طبق دستور او نشستم و او رفت،
از قافلهای که از آن محل عبور میکرد، پرسیدم: این جا کجاست و این نهر چه
نام دارد؟
گفتند: رود نیل است و تا شهر مصر حدود یک فرسخ فاصله داری، آنها رفتند و
پس از ساعتی آن کودک باز آمد و اظهار داشت: برخیز حرکت کن تا برویم.
پس حرکت کردیم و بیست قدم دیگر راه رفتیم، نزدیک غروب خورشید بود که
نخلستانی نمایان گردید، کنار آن رفتیم و اندکی نشستیم، و پس از استراحتی
مختصر دوباره فرمود: حرکت کن تا برویم.
مقدار خیلی کمی که راه آمدیم، به مکهی معظمه رسیدیم؛ و چون وارد مسجد
الحرام شدیم، من از کلیددار کعبه سؤال کردم که این کودک کیست؟
گفت: او حضرت ابوجعفر، محمد جواد، فرزند علی بن موسی الرضا علیهمالسلام میباشد. [2] .
پی نوشت ها:
[1] یکی از حقوق لازم هر مسلمان آن است که چون بر دیگری وارد شود، باید بر او سلام کند.
[2] اثبات الهداة: ج 3، ص 348، ح 79، به نقل از حلیة الالیاء.
منبع: چهل داستان و چهل حدیث از امام محمد جواد؛ مؤلف: عبدالله صالحی؛ نشر مهدی یار.
مرحوم طبری، بحرانی، شیخ حر عاملی و دیگر بزرگان آوردهاند که شخصی به نام عمارة بن زید حکایت کند:
روزی در مجلس حضرت ابوجعفر، امام محمد بن علی علیهماالسلام نشسته بودم، به
حضرت عرض کردم: یا ابن رسول الله! علائم و نشانههای امام چیست؟
طبق آنچه محدثین و مورخین ثبت کردهاند:
حضرت ابوجعفر، امام محمد جواد علیهالسلام موهای سرش کوتاه و فر خورده شده و
چهرهی مبارکش نمیکن بود، که تقریبا از این جهت مقداری شبیه افراد
سیاهپوست به نظر میرسید.
به همین جهت، اشخاص منافق و فرصت طلب که هر لحظه دنبال سوژهای هستند تا بتوانند ضربهی خویش را وارد سازند.
لذا در نسب حضرت تشکیک به وجود آوردند و گفتند: این فرزند امام علی بن موسی الرضا علیهماالسلام نیست.
به قدری این شایعه و تهمت در افکار عدهای اثر گذاشت که مجبور شدند حضرت
جواد علیهالسلام را که بیش از حدود 25 ماه از عمر مبارکش سپری نگشته بود،
بردارند و نزد افراد قیافهشناس و نسب شناس آورند تا موضوع برای همگان روشن
و ثابت شود که این کودک از چه خانوادهای است.
مرحوم قطبالدین راوندی رضوان الله علیه از حضرت عبدالعظیم حسنی سلام الله علیه حکایت کند:
روزی از روزها نامهای برای امام محمد جواد علیهالسلام نوشتم و سؤال کردم:
حضرت ذوالکفل علیهالسلام - که پیامبر الهی است - نامش چه میباشد؟
و آیا او از پیغمبران مرسل بوده است؟
امام علیهالسلام در جواب نامه، چنین مرقوم فرمود:
خداوند متعال صد و بیست و چهار هزار پیغمبر برای ارشاد و هدایت بندگانش
فرستاده است، که سیصد و سیزده نفر از آنها پیامبران مرسل بودند.
علی بن محمد هاشمی حکایت کند:
در آن شبی که حضرت ابوجعفر، امام محمد تقی علیهالسلام مراسم عروسی داشت،
من مریض بودم، در بستر بیماری افتاده و مقداری دارو خورده بودم.
چون صبح گشت، حالم بهتر شد و به دیدار و ملاقات آن حضرت رفتم و اول کسی
بودم که صبح عروسی را به دیدارش شرف حضور یافتم، مقداری که نشستم - در اثر
ناراحتی که داشتم - تشنگی بر من غلبه کرد؛ ولیکن از درخواست آب، خجالت
کشیدم.
امام جواد علیهالسلام نگاهی بر چهرهی من نمود و آن گاه فرمود: گمان میکنم که تشنه هستی؟
یکی از اصحاب حضرت جواد الأئمه علیهالسلام، به نام ابوهاشم، داوود بن قاسم جعفری حکایت کند:
زمانی که امام محمد جواد علیهالسلام در شهر بغداد ساکن بود، روزی به منزل
ایشان وارد شدم و در مقابل حضرت نشستم، لحظهای بعد از آن یاسر خادم آمد و
حضرت به او خوش آمد گفت و او را در کنار خویش نشانید.
بعد از آن یاسر خادم عرضه داشت: یا ابن رسول الله! بانو امجعفر از شما اجازه میطلبد تا به حضور شما و همسرت، امالفضل بیاید.
و حضرت اجازه فرمود، در این لحظه با خود گفتم: اکنون که وقت ملاقات نیست،
برای چه امجعفر میخواهد به ملاقات حضرت جواد علیهالسلام بیاید؟!
پیش از آن که آنان از شهر خارج شوند، در مسیر راه به چند کودک برخورد کردند که مشغول بازی بودند.